Ngày 30/11, Viện Đào tạo Sau Đại học Trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) đã tổ chức Hội thảo chuyên đề “Kỹ năng tìm kiếm, quản lý và tổng hợp tài liệu tham khảo liên quan đến chủ đề nghiên cứu”, nhằm hỗ trợ học viên, nghiên cứu sinh nâng cao kỹ năng nghiên cứu khoa học, tiếp cận hiệu quả hơn với các nguồn tài liệu phong phú, phục vụ cho quá trình học tập và nghiên cứu.
Đảm nhiệm vai trò diễn giả tại chương trình là thầy Hoàng Ngọc Tuấn - Giám đốc Thư viện HUTECH.
Chương trình thu hút sự tham gia của đông đảo học viên cao học, nghiên cứu sinh Nhà trường
Một trong những nội dung đầu tiên của hội thảo là giúp người nghe phân biệt giữa từ khóa và chủ đề trong nghiên cứu và nhận diện vai trò của chúng trong việc tìm kiếm tài liệu. Từ khóa là những từ hoặc cụm từ cụ thể liên quan trực tiếp đến nội dung nghiên cứu, trong khi chủ đề mang ý nghĩa bao quát hơn, định hướng tổng thể cho việc tìm kiếm tài liệu.
Học viên đã được hướng dẫn cách lựa chọn từ khóa phù hợp, cũng như cách kết hợp từ khóa một cách thông minh để mở rộng hoặc thu hẹp phạm vi tìm kiếm. Các kỹ năng như sử dụng dấu ngoặc kép để tìm kiếm chính xác cụm từ, thêm các ký hiệu như “AND”, “OR” để kết hợp từ khóa, và loại bỏ những từ không liên quan cũng được thầy Ngọc Tuấn chia sẻ chi tiết.
Học viên đã được hướng dẫn các kỹ năng tìm kiếm nhanh và chính xác nguồn tài liệu
Tận dụng nguồn tài nguyên riêng có của Nhà trường, các học viên đi đến tìm hiểu phương pháp tra cứu tài liệu trên trang Thư viện HUTECH (https://lib.hutech.edu.vn). Diễn giả đã giới thiệu các công cụ tìm kiếm trực tuyến trên hệ thống, bao gồm cách sử dụng mục tìm kiếm nâng cao để tìm kiếm sách, bài báo khoa học, và các tài liệu học thuật liên quan đến chủ đề nghiên cứu.
Các học viên được hướng dẫn phương pháp tra cứu tài liệu trên trang Thư viện HUTECH Song song đó, học viên cũng được làm quen với phần mềm Zotero - một công cụ quản lý tài liệu tham khảo hữu ích. Các bước cài đặt, thu thập, tổ chức tài liệu, và tự động trích dẫn theo các định dạng chuẩn như APA, MLA, hay Chicago đã được thầy Ngọc Tuấn hướng dẫn tỉ mỉ. Zotero không chỉ giúp quản lý thông tin hiệu quả mà còn tiết kiệm thời gian trong việc trích dẫn và lập danh mục tài liệu tham khảo.
Bên cạnh các trang cơ sở dữ liệu thông thường, hội thảo còn giới thiệu đến học viên các trang web tìm kiếm theo chủ đề như Connected Papers (https://www.connectedpapers.com) và Inciteful (https://inciteful.xyz/data). Connected Papers hỗ trợ xây dựng sơ đồ trực quan, giúp học viên khám phá các nghiên cứu liên quan mật thiết đến chủ đề đang quan tâm, đặc biệt hữu ích để xác định các bài báo quan trọng hoặc các hướng nghiên cứu tiềm năng. Trong khi đó, Inciteful lại tập trung vào phân tích mối liên kết giữa các tài liệu, giúp người dùng hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của các bài nghiên cứu trong lĩnh vực cụ thể.
Hội thảo còn giới thiệu đến học viên các trang web tìm kiếm tiện ích theo chủ đề
Ngoài ra, các học viên còn được tìm hiểu về Vosviewer - một phần mềm phân tích và trực quan hóa dữ liệu trích dẫn. Công cụ này giúp xây dựng bản đồ khoa học dựa trên mối liên kết giữa các tài liệu, tác giả, và từ khóa, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về lĩnh vực nghiên cứu.
Diễn giả cũng dành thời gian giới thiệu về các trang cơ sở dữ liệu học thuật đáng tin cậy như Semantic Scholar (https://www.semanticscholar.org) và OpenAlex (https://openalex.org). Semantic Scholar là một nền tảng tìm kiếm tài liệu nghiên cứu với các tính năng nổi bật như phân tích ngữ nghĩa và đề xuất các tài liệu liên quan. Đây là công cụ mạnh mẽ để tìm kiếm các bài báo khoa học chất lượng cao. Cùng tính năng, OpenAlex cung cấp dữ liệu mở, hỗ trợ học viên tìm kiếm và truy cập các nghiên cứu từ nhiều nguồn khác nhau, giúp mở rộng phạm vi tham khảo.
Buổi hội thảo đã giúp học viên cập nhật nhiều kỹ năng bổ ích, tối ưu thời gian trong quá trình nghiên cứu Hội thảo đã mang lại nhiều kiến thức bổ ích, giúp học viên và nghiên cứu sinh không chỉ cải thiện kỹ năng tìm kiếm và quản lý tài liệu mà còn tăng cường khả năng phân tích, tổng hợp thông tin. Các công cụ và nền tảng được giới thiệu trong hội thảo đã mở ra nhiều hướng tiếp cận mới mẻ, giúp học viên tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả nghiên cứu. Thông qua hội thảo, Viện Đào tạo Sau Đại học tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và phát triển năng lực nghiên cứu khoa học cho học viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và tạo dựng môi trường học thuật chuyên nghiệp.
Tin: Bảo Thư
Ảnh: Viện Đào tạo Sau Đại học
TT. Truyền thông